UKRAYNA – Rusya krizinde savaş çanları çalıyor. ABD Dışişleri Bakanlığı, muhtemel bir Rusya müdahalesine karşı, Kiev büyükelçiliğindeki personelinin ailelerine Ukrayna’dan ayrılması talimatı verdi.
Rusya ve Ukrayna aralarında yaşanan kriz sürerken, Rusya’nın sınıra asker yığmasının gerisinde bölgede savaş çanları çalmaya başladı. ABD’den gelen son dakika uyarısı da savaşın yakın olduğu söylemlerini güçlendirdi. Amerika Birleşik Devletleri, Ukrayna’daki büyükelçilik personelinin ailelerinden bölgede artan gerilim nedeniyle ülkeyi terk etmelerini istedi. Dışişleri Bakanlığı zorunlu olmayan personelinin de ülkeden ayrılmasına izin verirken, Ukrayna’daki ABD vatandaşlarından da benzer bir seçeneği düşünmesini istedi. Yapılan açıklamada, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı manâlı bir askeri harekat planladığına dair haberler olduğu belirtildi. Bölgede güvenlik koşullarının “öngörülemez ve kısa sürede kötüleşebilecek olduğu” da ifade edildi.
Ukrayna sınırına 100 bin şahsiyet askeri birliklerini konuşlandıran Rusya, Ukrayna’yı işgal etmeyi planladığına yönelik iddiaları yalanladı. Ukrayna ise Rusya’nın Ocak ayında ülkeyi işgal edeceğini iddia ediyor.
Rusya Ukrayna krizinin sebebi ne?
Rusya ve Ukrayna arasındaki krizin kökleri hayli derin. Günümüzdeki meselenin özünde, Kiev’in bağımsızlığının Moskova göre tam olarak kabul edilmemesi yatıyor. 2014’te Rusya ve Ukrayna sınırında yaşanan gerilim, Rusya’nın Ukrayna’ya bağlı Kırım yarımadasını ilhakıyla sonuçlandı. Batı’dan Rusya’ya karşın yaptırımlar geldi. Benzer dönemde Ukrayna’nın doğusundaki, Rusya sınırındaki Donetsk’te de Rusya’dan takviye alan Rus yanlısı ayrılıkçılarla Ukrayna ordusu arasında da çatışmalar yaşanmıştı.
Savaş 2015’te sona ermiş olsa da Temmuz 2020’deki ateşkese kadar çatışmalar devam etti. Yaklaşık 15 bin birey hayatını kaybetti.
Rus nüfusun da çoğunlukta olduğu Donetsk ve Lugansk’te (Donbas bölgesi) tek yanlı özgürlük ilan eden Rusya yanlısı ayrılıkçılar varlığını sürdürüyor. Çatışmaların ve ateşkes ihlallerinin sürdüğü bölgede zaman zaman gerilim artıyor. Ateşkesin ardındaki 2021’nin Mart ayı sonlarında yaşanan çatışmalarda dört Ukrayna askeri hayatını kaybettikten sonradan Nisan ayında Ukrayna’daki çoğu üstteki seviye ordu, istihbarat ve dışişleri yetkilisinden Rusya’nın bölgedeki varlığını güçlendirdiğine dair talimatlar geldi. Rusya’nın ayrılıkçılar üzerinden “Ukrayna topraklarında ilerleme planları yaptığı” belirtildi.
Ocak’ta Rusya işgal edecek iddiası
2021 sonunda ise Batı ülkelerinin hazırladığı istihbarat raporları, Kiev yönetimini doğrular nitelikteydi. Aralık ayı başında Washington Post’ta yayımlanan bir habere göre, ABD istihbarat yetkilileri Kremlin’in önümüzdeki yılın birincil aylarında birdenbire fazla cephede 175 bin askerle bir işgal planladığından endişeleniyordu. Benzer dönemde CIA Başkanı William Burns de, “Rusya liderinin tehlike iştahını katiyen hafife almayacağını” söyledi:
“Bildiğimiz tek şey Rus ordusunu, Rus emniyet servislerini kolayca harekete geçebilecekleri bir yere yerleştirdiği…”
Ukrayna Savunma Bakanı Oleksii Reznikov da kendi istihbarat raporlarına dayanarak Rusya’nın Ocak ayı sonunda Ukrayna’ya karşın geniş çaplı bir operasyon yapma ihtimali olduğunu belirtti.