UKRAYNA – Rusya krizinde savaş çanları çalıyor. ABD Dışişleri Bakanlığı, muhtemel bir Rusya müdahalesine aleyhinde, Kiev büyükelçiliğindeki personelinin ailelerine Ukrayna’dan ayrılması talimatı verdi. NATO’dan da son dakika açıklaması geldi.
Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan kriz sürerken, Rusya’nın sınıra asker yığmasının ardından bölgede savaş çanları çalmaya başladı. ABD’den gelen son dakika uyarısı da savaşın yakın olduğu söylemlerini güçlendirdi. Amerika Birleşmiş Devletleri, Ukrayna’daki büyükelçilik personelinin ailelerinden bölgede gelişen gerilim sebebiyle ülkeyi terk etmelerini istedi. Dışişleri Bakanlığı zorunlu olmayan personelinin de ülkeden ayrılmasına izin verirken, Ukrayna’daki ABD vatandaşlarından da benzer bir seçeneği düşünmesini istedi. Yapılan açıklamada, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı kayda değer bir askeri harekat planladığına dair haberler olduğu belirtildi. Bölgede güvenlik koşullarının “öngörülemez ve kısa sürede kötüleşebilecek olduğu” da ifade edildi.
NATO’dan son dakika kararı
Bir son dakika haberi de NATO’dan geldi. NATO, Doğu Avrupa’daki müttefik ülkelere ilave savaş uçağı ve savaş gemileri gönderileceğini bildirdi.
Ukrayna sınırına 100 bin karakter askeri birliklerini konuşlandıran Rusya, Ukrayna’yı işgal etmeyi planladığına karşın iddiaları yalanladı. Ukrayna Savunma Bakanı Oleksii Reznikov ise kendi istihbarat raporlarına dayanarak Rusya’nın Ocak ayı sonunda Ukrayna’ya yönelik geniş çaplı bir operasyon yapma ihtimali olduğunu belirtti.
Rusya Ukrayna krizinin sebebi ne?
Rusya ve Ukrayna arasındaki krizin kökleri hayli derin. Günümüzdeki meselenin özünde, Kiev’in bağımsızlığının Moskova göre tamamiyle kabul edilmemesi yatıyor. 2014’te Rusya ve Ukrayna sınırında yaşanan gerilim, Rusya’nın Ukrayna’ya yan Kırım yarımadasını ilhakıyla sonuçlandı. Batı’dan Rusya’ya karşın yaptırımlar geldi. Benzer dönemde Ukrayna’nın doğusundaki, Rusya sınırındaki Donetsk’te de Rusya’dan destek alan Rus yanlısı ayrılıkçılarla Ukrayna ordusu arasında da çatışmalar yaşanmıştı.
Savaş 2015’te sona ermiş olsa da Temmuz 2020’deki ateşkese kadar çatışmalar devam etti. Takriben 15 bin birey hayatını kaybetti.
Rus nüfusun da çoğunlukta olduğu Donetsk ve Lugansk’te (Donbas bölgesi) tek taraflı özgür duyuru eden Rusya yanlısı ayrılıkçılar varlığını sürdürüyor. Çatışmaların ve ateşkes ihlallerinin sürdüğü bölgede ara sıra gerilim artıyor. Ateşkesin peşinde 2021’nin Mart ayı sonlarında yaşanan çatışmalarda dört Ukrayna askeri hayatını kaybettikten sonradan Nisan ayında Ukrayna’daki çoğu üstteki düzey ordu, istihbarat ve dışişleri yetkilisinden Rusya’nın bölgedeki varlığını güçlendirdiğine dair açıklamalar geldi. Rusya’nın ayrılıkçılar üzerinden “Ukrayna topraklarında ilerleme planları yaptığı” belirtildi.
Ocak’ta Rusya işgal edecek iddiası
2021 sonunda ise Batı ülkelerinin hazırladığı istihbarat raporları, Kiev yönetimini doğrular nitelikteydi. Aralık ayı başında Washington Post’ta yayımlanan bir habere göre, ABD istihbarat yetkilileri Kremlin’in önümüzdeki yılın birincil aylarında birden fazla cephede 175 bin askerle bir işgal planladığından endişeleniyordu. Aynı dönemde CIA Başkanı William Burns de, “Rusya liderinin risk iştahını asla hafife almayacağını” söyledi:
“Bildiğimiz tek şey Rus ordusunu, Rus emniyet servislerini kolayca harekete geçebilecekleri bir yere yerleştirdiği…”