Memur ve emekliye ilave zammı da taşıyan kanun teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı.
Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değiştirme Yapan Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı.
Yasayla, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu’nda değişiklik yapılıyor. Buna tarafından, banka nezdindeki tanıdık olmayan ülke merkez bankalarına ait para, alacak, mal, hak ve varlıklar haczedilemeyecek, üzerlerine ihtiyati önlem ya da ihtiyati haciz konulamayacak.
Aidat kanunları uyarınca iadesi talep edilen vergilere ilişkin açılan davalarda, dava konusu tutarın yüzde 50’si oranında teminat alınmadan yürütmenin durdurulması kararı verilemeyecek.
Kişisel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nda yapılan değişiklikle, BES’te belirtilmiş bir vakit bulunmuş katılımcılara, kısmen ödeme alma imkanı sağlanıyor. Kurumca belirlenen hallerde ve koşullarda katılımcıya sistemden ayrılmadan, devlet katkısı hesabındaki tutarlar hariç hesabındaki birikim tutarının yüzde 50’sine dek kısmen ödeme yapılabilecek. Bu durumda kısmen yapılan ödeme tutarının yüzde 25’ini aşmamak üzere devlet katkısı hesabındaki tutardan da ödeme gerçekleştirilebilecek.
BES’te devlet katkısı yüzde 30 oluyor
Kişisel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nda yapılan değişiklikle halihazırda yüzde 25 olarak muhakkak olan devlet katkısı oranı yüzde 30’a yükseltilecek.
Buna göre, işveren göre ödenenler hariç Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı katılımcılar ile Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun ilgili maddesi kapsamındaki katılımcılar adına kişisel emeklilik hesabına ödenen katkı paylarının yüzde 30’una karşılık gelen miktar, şirketler kadar emeklilik gözetim merkezine iletilen bilgiler başlıca alınarak devlet katkısı olarak emeklilik gözetim merkezince hesaplanacak. Cumhurbaşkanı, yabancı para cinsinden yapılan katkı payı ödemeleri için bu oranı yüzde 10’a değin indirmeye yetkili olacak.
Devlet katkısı, bakanlık bütçesine konulan ödenekten katılımcıların ilgili hesaplarına şirketler yoluyla aktarılmak üzere emeklilik gözetim merkezine ödenecek. Bir iştirakçi için bir yıllık yılında ödenen ve devlet katkısı tutarının hesaplanmasına teşkil eden katkı maddesi paylarının toplamı, ilgili takvim yılına ait hesaplamaya ilişkin dönemin sona erdiği tarihte geçerli brüt asgari ücretin hesaplama dönemine isabet eden toplam tutarını aşamayacak. Anılan sınırı aşan katkı maddesi payları için bakanlığın yerinde görüşüyle, kurumca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde, ilgili katkı payının ödendiği yılı peşine düşüp takip eden yıllık yıllarında da devlet katkısı hesaplaması ve ödemesi yapılabilecek. Bu ödenekten bütçenin diğer kalemlerine hiçbir şekilde aktarma yapılamayacak. Devlet katkısı, katkı payı ödemelerinden ayrı olarak takip edilecek.
Kişisel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nda yapılan değişiklikle 45 yaş üstü katılımcılar da istek etmeleri halinde otomatik katılım sistemine dahil edilebilecek.
Kişisel emeklilik sistemine ödenen katkı maddesi paylarına yönelik yapılan düzenleme, sistemde bulunan katılımcılara da uygulanacak.
TL ile yapılan sözleşmeler
Kanuna kadar, BOTAŞ tarafından bakanlık görüşleri içerlemek kaydıyla bölgesel ve iklimsel koşullar dikkate alınarak il veya alan bazında kademeli doğal gaz satmak fiyatı uygulanabilecek.
Kanunla, Halk İhale Sözleşmeleri Kanunu’na “Ek fiyat farkı ve/veya sözleşmelerin devri” başlıklı madde eklenecek. Türkiye ve dünyada hammadde temininde ve tedarik zincirlerinde yaşanan aksaklıklarla girdi fiyatlarındaki umulmayan artışlar sebebiyle 1 Aralık 2021’den önce Millet İhale Kanunu’na tarafından ihalesi yapılan ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla devam eden ya da bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce fesih ya da tasfiye edilmeksizin kabulü/geçici kabulü yapılan mülk ve hizmet alımları ile üretim işlerine ilişkin TL üzerinden yapılan sözleşmelerde düzenlemeye gidilecek.
1 Temmuz-31 Aralık 2021’de gerçekleştirilen kısımlar için ihale dokümanında fiyat farkı verilmesine ilişkin hüküm bulunup bulunmadığına bakılmaksızın 1 Temmuz-30 Kasım 2021’de ihalesi yapılan işlerde ihale tarihinin içinde bulunduğu avuç içi ait endeks, 1 Temmuz 2021’den önce ihale edilen işlerde ise haziran 2021’e ait endeks temel endeks olarak kabul edilerek ve kontrat fiyatları kullanılarak yüklenicinin başvurusu üzerine sözleşmesine tarafından hesaplanan fiyat farkına ek olarak ilave fiyat farkı verilebilecek.
Bu kapsamdaki sözleşmeler, yüklenicinin başvurusu ve idarenin onayı ile devredilebilecek. Devredilen sözleşmelerde tahsis alacaklarda ilk ihaledeki şartlar, devir tarihi itibarıyla aranacak olup devirden kaynaklanan kısıtlama ve yaptırımlar uygulanmayacak. Yüklenimi karşılıklı girişim tarafından yürütülen sözleşmelerde ortaklar aralarında ödev ya da hisse devirlerinde birincil ihaledeki yeterlik şartları aranmayacak. Sözleşmeyi devreden yüklenicinin teminatı iade edilecek. Bu kapsamda devredilecek sözleşmelerden damga vergisi alınmayacak.
Düzenleme dahilinde ilave fiyat farkı verilebilecek alım türlerini, mahsul ve girdileri, ilave fiyat farkı verilmesi veya sözleşmenin devri için idareye başvuru formu süreleri ile devir işlemlerinin tamamlanacağı zaman dahil ilave fiyat farkı hesaplamalarına ve sözleşmelerin devrine ilişkin esas ve usullerin tespitinde Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Millet İhale Kanunu’ndan istisna edilen mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinden TL üzerinden yapılan sözleşmeler için idareler kadar bu maddeye uygun şekilde ilgili mevzuatında düzenleme yapılabilecek.
Toplu Ev İdaresi Başkanlığınca (TOKİ), 1 Aralık 2021’den önce ihale edilen ve maddenin yürürlüğe girdiği tarihte devam eden sözleşmelerle ilgili olarak 1 Temmuz 2021 ile 31 Aralık 2021 arasındaki iş programına tarafından gerçekleştirilemeyen meslek miktarı için vakit uzatımı ve fiyat farkı verilmesine yönelik Cumhurbaşkanı tarafından düzenlemeler yapılabilecek.
Halk kurumu özelliğinde meslek kuruluşları ve üstteki birliklerinin taraf olduğu veya bu kuruluş veya birliklerin kaynaklarıyla karşılanan mal ve hizmet alımı ile üretim işlerine ilişkin TL üzerinden yapılan sözleşmelerde, maddeye kadar fiyat farkı ödenebilmesine karşın ilgili kuruluş ya da üst birliğin mevzuatında düzenleme yapılabilecek.
TL vadeli mevduat ve katılma hesapları
Yasayla Halk Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da değişikliğe gidilecek.
Finansal istikrara katkı sağlamak ve hakiki şahısların mevduat ve katılma hesaplarının getirilerini kur artışlarına karşısında desteklemek nedeniyle bankalar nezdinde 21 Aralık 2021 ve 31 Aralık 2022 aralarında açılan TL vadeli mevduat ve katılma hesaplarına aktarılmak üzere Merkez Bankasına peşin para kaynak aktarmaya, ihraç etmeye ve ihraç edilecek senet tutarıyla ihraç yapılacak bankaları belirlemeye, özel tertip devlet iç borca girme senedi ve peşin para kaynak aktarımı için Bakanlık bütçesinde mevcut ya da yeni açılacak tertiplere ödenek eklemeye Define ve Maliye Bakanı yetkili olacak.
Ödenecek destek tutarını ve hesaplama yöntemini, destekten yararlanacak reel kişi kapsamını, hesap türlerini, vadeleri, limitleri, hesapların vadeden önce kapatılması durumunda yapılabilecek kesintiler ile bu kesintilerin Bakanlığa aktarılmasını, bu kapsamda destek olarak aktarılacak kaynağın kullandırılması ile uygulamaya ve denetime ilişkin usul ve esaslar ile nihai hesap açma tarihini öne çekmeye ya da 31 Aralık 2023’e değin uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, bu maddenin uygulanması kapsamında Merkez Bankası ve bankalardan zorunlu bilgi ve bilgiyi talep edebilecek. Merkez Bankası veya bankalar, istek edilen data ve bilgiyi Bakanlığın belirleyeceği şekil ve süreler içerisinde vermekle sorumlu olacak. Bilgi ve bilginin bu hedef çerçevesinde Bakanlığa verilmesinde öteki kanunlardaki engelleyici ve sınırlayıcı hükümler uygulanmayacak.
Bu kapsamda Merkez Bankası tarafından aktarılacak desteğin hak sahipliğinin tespitiyle desteğin dürüst ve bütün hesaplanmasından, TL vadeli mevduat ve katılma hesaplarının açıldığı banka sorumlu olacak. Haksız olarak verildiği tespit edilen takviye tutarı, bankaya ödendiği tarihten tahsil edildiği tarihe kadar Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’a kadar hesaplanacak geç kalma zammıyla birlikte laf konusu kanun hükümlerine tarafından tahsil edilecek.
Bu düzenleme, 21 Aralık 2021’den itibaren geçerli almak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Kazanç ve aylık ödemesi en az 2 bin lira olacak
Sosyal Sigortalar ve Genel Afiyet Sigortası Kanunu’nda yapılan değişiklikle, kazanç ve aylık ödemesi yapılanlara 1500 lira olarak öngörülen aylık en az ödeme tutarı 2500 liraya yükseltilecek. Bu madde, 2022 yılı ocak ayı ödeme döneminden itibaren uygulanmak üzere düzenlemenin yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre, bütün mükellefiyete bağlı girişim sermayesi yatırım fonlarının katılma payları ile girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde edilen kar paylarına kurumlar vergisi istisnası uygulanırken bu istisna diğer fon ve ortaklıklarını kapsamıyor. Yasayla girişim sermayesi dışındaki diğer yatırım fonlarından elde edilen kar paylarına da istisnanın uygulanması sağlanacak.
Teşebbüs sermayesi dışındaki diğer yatırım ortaklıklarından elde edilen kar paylarına ise istisna uygulanmayacak. Laf konusu istisna, portföyünde yabancı para birimi cinsinden varlık ve altın ile öteki değerli madenler ve bunlara dayalı sermaye piyasası araçları bulunan yatırım fonlarından elde edilen iştirak kazançlarına da uygulanmayacak.
Kurumlar vergisi oranı yüzde 19 olarak uygulanacak
Sanayi sicil belgesini haiz ve doğrusu imal faaliyetiyle iştigal eden ve ihracat yapan kurumların söz konusu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranı 1 puanlık indirimle yüzde 20 yerine yüzde 19 olarak uygulanacak.
Bu maddeler, 1 Ocak 2022’den, özel hesap dönemine emrindeki olan mükelleflerde 2022 yıllık yılında başlayan özel hesap döneminin başından itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere düzenlemenin yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Kanunla, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’de de değişikliğe gidilecek. Buna tarafından, Halk Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Karşın Finansal ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Dönem Toplu Anlaşma ile halk görevlilerinin aylık ve ücretlerinde 1 Ocak 2022-30 Haziran 2022’deki dönem için uygulanacak olan çoğaltma oranı yüzde 5’ten yüzde 7,5’e yükseltilecek ve bu oranın benzer döneme ilişkin enflasyon farkı ödemesinde de dikkate alınması sağlanacak. Böylece laf konusu toplu sözleşmeye göre 2021 yılı ikinci yarısından kaynaklı enflasyon farkı dahil 1 Ocak 2022’den geçerli olmak üzere yüzde 27,9 oranında yapılması gereken zam, yüzde 30,95’e çıkarılacak.
Genel Kurulda düzenlemenin kabul edilmesinin peşinde, varlıklarını TL’ye dönüştüren kurumlara ödenti istisnası getiren, Ödenti Usul Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin görüşmelerine geçildi.